Stress trong thời gian ôn thi vào lớp 10 và cách giải tỏa

   Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 công lập vẫn luôn là một trong những kỳ thi căng thẳng nhất, đặc biệt là ở các thành phố lớn. Thậm chí, trong Ủy ban Thường vụ Quốc hội phiên họp thứ 24 vào hôm 12/7/2023, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga đã nói rằng “thi vào lớp 10 hiện nay còn khó hơn cả thi đại học”. Điều này làm cho các học sinh đang trong thời gian ôn thi vào lớp 10 vô cùng căng thẳng, lo sợ.

Stress trong thời gian ôn thi vào lớp 10.

Stress trước kỳ thi vào lớp 10 – Nguyên nhân do đâu?

Tỷ lệ chọi cao

   Tỷ lệ chọi khi thi vào lớp 10 thường rất cao, đặc biệt là ở các thành phố, khu đô thị lớn như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh..

   Theo số liệu thống kê của Sở GD&ĐT Hà Nội, năm học 2023 - 2024, số học sinh tốt nghiệp lớp 9 ở Hà Nội là 129.210 em, trong đó chỉ có 69.805 em học sinh được tuyển vào lớp 10 THPT công lập (55,7%) - tỷ lệ chọi trung bình 1 chọi 1,85. Tức là cứ 3 em thi vào lớp 10, thì chỉ có 1 em đỗ công lập. Năm ngoái tỷ lệ chọi vào lớp 10 công lập trung bình 1 chọi 1,67 và năm 2021 là 1 chọi 1,61. Như vậy, tỉ lệ chọi vào lớp 10 năm nay dự kiến cao nhất trong vòng 3 năm qua.

   Đấy là chưa kể nhiều em còn có mục tiêu vào các trường điểm, trường chuyên thì tỷ lệ chọi còn khủng khiếp hơn nữa.

Không có nhiều cơ hội khác

   Ở các kỳ thi đại học, các em sau khi tốt nghiệp lớp 12 được lựa chọn rất nhiều nguyện vọng: NV1, NV2,... không đỗ vào trường này thì còn có trường khác. Nếu các em không muốn thi đại học thì có thể quyết định đi làm luôn. Một số bạn sau khi tốt nghiệp cấp Trung học Phổ thông thì quyết đình đi du học.

   Nhưng với các em thi vào lớp 10 thì khác, không có quá nhiều cơ hội cho các học sinh không đậu vào lớp 10, đặc biệt là các em không có hộ khẩu ở thành phố hoặc gia đình kinh tế khó khăn, không đủ điều kiện cho các em học trường tư. Các em cũng chưa đủ độ tuổi và bằng cấp để đi làm, hầu hết các công ty đều chỉ nhận các bạn đã tốt nghiệp THPT.

   Bởi vậy, áp lực học tập, áp lực thi cử càng lớn, dẫn đến các em càng phải cố gắng nỗ lực học tập để tình trạng này không diễn ra.

Sự kỳ vọng của gia đình

   Xuất phát từ những khó khăn trong việc thi vào lớp 10 công lập khiến các phụ huynh vô cùng coi trọng kết quả của kỳ thi này. Cha mẹ thường bày tỏ kỳ vọng mong muốn con cái của mình sẽ đạt được điểm số cao, vào được ngôi trường mong muốn, bởi học ở ngôi trường tốt sẽ là bước đệm vô cùng quan trọng giúp các bạn có thể lựa chọn trường đại học như ý, lựa chọn được tương lai phía trước như thế nào.

   Để đạt được điều này, các phụ huynh thường tạo áp lực lên con trẻ. Khi mới bắt đầu vào lớp 9, nhiều cha mẹ đã đăng ký cho con mình rất nhiều lớp học thêm vào buổi tối ngoài những giờ học chính và học thêm ở trường, cứ nghe có thầy cô nào dạy giỏi thì họ lại dẫn con mình đi đăng ký. Điều này vô hình trung đã tạo ra cho trẻ rất nhiều áp lực. Các em lo rằng mình làm cha mẹ thất vọng nếu kết quả thi không tốt như mong muốn của họ.

   Thậm chí, nhiều phụ huynh khi thấy kết quả thi thử của con mình có một chút sa sút thì mắng mỏ, chì chiết hay đánh đập các em. Điều này khiến các em càng trở lên lo sợ khi kỳ thi sắp đến.

Nhà trường tạo áp lực lớn

   Nền giáo dục nước ta vô cùng coi trọng thành tích, kết quả thi vào lớp 10 không chỉ ảnh hưởng đến các thí sinh mà còn ảnh hưởng nhiều đến thi đua của giáo viên và toàn thể nhà trường.

   Trước kỳ thi tuyển sinh lớp 10, nhà trường và thầy cô không ngừng đốc thúc các em học tập, ôn luyện để đạt kết quả tốt. Các thầy cô tăng cường giao bài tập, tăng cường thêm tiết, tổ chức thêm nhiều kỳ thi thử khiến các em càng thêm stress trong thời gian ôn thi vào lớp 10.

Học tập không có kế hoạch

    Nền giáo dục của Việt Nam hiện nay đang chú trọng vào lý thuyết khiến các học sinh phải dung nạp một lượng kiến thức vô cùng khổng lồ, phải ghi nhớ nhiều công thức toán học và ngữ pháp,... Khối lượng kiến thức lớn đi kèm với việc chưa có kế hoạch học tập phù hợp khiến nhiều em cảm thấy mệt mỏi, kiệt sức. Có em học sinh chia sẻ mình thường xuyên phải học đến hơn 12 giờ đêm và dậy ngay từ 5 giờ - 5 rưỡi sáng hôm sau để học.

Không có kế hoạch học tập phù hợp khiến trẻ mệt mỏi, kiệt sức.

   Nhiều em khi vào lớp 9 thì chỉ liên tục đi học thêm, học phụ đạo với mong muốn được thêm nhiều kiến thức, thêm cơ hội vào các trường công. Tuy nhiên, việc học tập quá nhiều nhưng không có một hệ thống bài bản khiến nhiều em cảm thấy “bội thực kiến thức”, rõ ràng được học rất nhiều nhưng lại không thể nhớ hay sử dụng được.

Sự ganh đua giữa các học sinh

   Một nguyên nhân khác gây ra áp lực thi cử ở học sinh lớp 9 là sự ganh đua về thành tích. Nhiều em học sinh thú nhận rằng, các em cảm thấy rất lo lắng vì sợ thua kém, bị bạn bè chê cười nếu kết quả thi không tốt, không thể thi đậu vào ngôi trường mà mình mơ ước – đặc biệt là những em luôn nằm trong top đầu của lớp.

Stress trước kỳ thi vào lớp 10 và những hệ lụy không ngờ

   Các phụ huynh khi thấy các con bị stress trong thời gian ôn thi vào lớp 10 thường chủ quan và cho rằng đó là điều bình thường. Sau khi thi xong thì các con sẽ thoải mái và tích cực trở lại.

   Tuy nhiên, việc không cân bằng giữa học tập và nghỉ ngơi khiến các học sinh rơi vào trạng thái căng thẳng cực độ. Nhiều em chia sẻ bản thân lúc nào cũng cảm thấy mệt mỏi, thèm ngủ, cơ thể không còn sức sống, giảm khả năng tập trung và ghi nhớ.  Đây là lý do khiến nhiều em học sinh dù rất chăm chỉ nhưng không đạt được thành tích như kỳ vọng.

   Thậm chí, vì lối sống kém khoa học trong suốt thời gian dài mà không ít học sinh cũng bị đau đầu, đau dạ dày, suy nhược cơ thể, đau cổ, vai, gáy nghiêm trọng. Đặc biệt, năm nào cũng có trường hợp các em ngủ hoặc ngất xỉu trong kỳ thi vào lớp 10 vì kiệt sức.

   Không chỉ ảnh hưởng đến thể chất, tình trạng stress kéo dài trong thời gian ôn thi vào lớp 10 còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến tinh thần của các em. Tình trạng stress cực độ khiến tinh thần các em trở nên suy sụp, nhiều em cảm thấy ám ảnh và lo sợ với việc học. Thậm chí, nhiều em học sinh đã bị trầm cảm, có những hành vi tự hại, thậm chí là tự sát trong thời gian này.

Hướng giải quyết, khắc phục tình trạng stress trước kỳ thi chuyển cấp

Về phía gia đình

   Cha mẹ, gia đình chính là chỗ dựa tinh thần lớn nhất đối với mỗi đứa trẻ. Các bậc phụ huynh nên chú ý nhiều hơn đến các chế độ sinh hoạt hàng ngày của trẻ để đảm bảo trẻ có được một sức khỏe tốt để chuẩn bị hành trang cho kỳ thi quan trọng sắp đến. Một số điều phụ huynh nên chú ý là:

• Duy trì chế độ dinh dưỡng với đủ các nhóm chất, đa dạng các thực phẩm giàu vitamin, khoáng chất, protein, omega-3,…có lợi cho sức khỏe, não bộ của trẻ.
• Sắp xếp không gian ngủ thoải mái, yên tĩnh, tránh quá nhiều ánh sáng,…để đảm bảo cho trẻ một giấc ngủ tốt.
• Khuyến khích trẻ tập luyện thể dục mỗi ngày để đảm bảo sức khỏe, đồng thời giúp thư giãn, giảm căng thẳng.
• Cha mẹ cần là những người bạn biết chia sẻ, đồng hành cùng trẻ. Bạn nên ngồi xuống trò chuyện, lắng nghe những tâm sự, nguyện vọng của trẻ. Đây cũng chính là cách giúp trẻ tháo gỡ những áp lực, lo lắng cho kỳ thi sắp đến.
• Không nên xây dựng cho con các mục tiêu quá cao so với năng lực của con. Cha mẹ nên dành cho con những lời động viên, cổ vũ chân thành thay vì liên tục đưa ra những mục tiêu xa tầm với.

Cha mẹ không nên tạo cho con áp lực quá lớn.

Về phía bản thân các em học sinh

   Để có thể phòng tránh và loại bỏ tốt trạng thái căng thẳng, stress trước kỳ thi vào lớp 10 thì các em cũng nên tự trang bị cho mình những kỹ năng cần thiết như:

• Các em nên hiểu rõ năng lực của chính mình, đưa ra mục tiêu phù hợp với khả năng để không bị áp lực quá lớn.
• Hạn chế việc sử dụng các trang mạng xã hội, đặc biệt là việc tiếp xúc với những thông tin tiêu cực, tồi tệ.
• Chủ động chia sẻ, tâm sự về những khó khăn của bản thân với thầy cô, bạn bè, cha mẹ hoặc người thân để giải tỏa tâm trạng nhanh chóng và hiệu quả.
• Cần có kế hoạch học tập khoa học và lành mạnh để cơ thể luôn được khỏe mạnh, tỉnh táo, tập trung.
• Trong quá trình học tập vất vả, mệt mỏi thì các em học sinh cũng nên dành ra một ít thời gian để thư giãn, vui chơi và giải trí lành mạnh theo sở thích cá nhân để xua tan những lo lắng, muộn phiền. Cụ thể như nghe nhạc, đọc truyện, sử dụng tinh dầu thơm, đứng lên vận động nhẹ nhàng, yoga, thiền định,….

   Mong rằng bài viết này đã giúp bạn đọc hiểu thêm về thực trạng stress trong thời gian ôn thi vào lớp 10. Đây là một trong các vấn đề đáng báo động và cần phải được loại bỏ ngay để tránh gây nên những rào cản to lớn đối với cột mốc quan trọng của trẻ. Trong giai đoạn cận kề kỳ thi, gia đình và nhà trường cần hỗ trợ về mặt tinh thần nhằm tạo cho học sinh tâm lý thoải mái nhất. Nếu còn điều gì muốn tâm sự, chia sẻ, bạn đọc hãy gọi đến tổng đài 0243.760.6666 để được tư vấn nhé!